W dniu 13 lutego 2025 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał przełomowy wyrok w sprawie tzw. sankcji kredytu darmowego (C-472/23), dotyczącej polskiego rynku kredytów konsumenckich. Sprawa ta koncentrowała się na kwestii, czy w przypadku naruszenia przez bank obowiązków informacyjnych konsument ma prawo spłacić kredyt bez odsetek i innych kosztów.
Kluczowe ustalenia TSUE:
- Obowiązek jasnego określenia RRSO: TSUE podkreślił, że umowa kredytowa musi w sposób jasny i zwięzły określać rzeczywistą roczną stopę oprocentowania (RRSO) w momencie jej zawarcia. Obliczenie RRSO zakłada, że umowa będzie obowiązywać przez uzgodniony okres. Jeśli jednak niektóre warunki umowy zostaną później uznane za nieuczciwe, co wpłynie na wysokość RRSO, nie stanowi to samo w sobie naruszenia obowiązku informacyjnego. Powinny występować dodatkowe naruszenia obowiązku informacyjnego aby móc ubiegać się o sankcję kredytu darmowego, np. w zakresie przejrzystości warunków zmiany opłat.
- Przejrzystość warunków zmiany opłat: Umowa powinna w sposób jasny i zrozumiały dla przeciętnego konsumenta opisywać warunki zmiany opłat związanych z jej wykonaniem. Jeśli umowa opiera się na wskaźnikach trudnych do zweryfikowania przez konsumenta, może to naruszać obowiązek informacyjny, zwłaszcza gdy konsument nie jest w stanie ocenić wpływu tych wskaźników na wysokość opłat.
- Sankcje za naruszenie obowiązków informacyjnych: W przypadku naruszenia obowiązków informacyjnych, które wpływają na zdolność konsumenta do oceny zakresu jego zobowiązań, bank może zostać pozbawiony prawa do odsetek i innych kosztów. Z zastrzeżeniem weryfikacji przez sąd krajowy, Trybunał uznał tę sankcję za proporcjonalną, mimo że waga naruszenia oraz konsekwencje, jakie wynikają z tego naruszenia dla konsumenta, mogą różnić się w zależności od konkretnego przypadku.
Wyrok TSUE ma istotne znaczenie dla ochrony konsumentów na rynku kredytów konsumenckich. Podkreśla on konieczność pełnej przejrzystości i rzetelności informacji przekazywanych przez banki przy zawieraniu umów kredytowych. Banki muszą zwrócić szczególną uwagę na spełnianie swoich obowiązków informacyjnych, aby uniknąć sankcji w postaci utraty prawa do odsetek i innych kosztów.
To orzeczenie wzmacnia pozycję konsumentów w sporach z instytucjami finansowymi, przypominając o ich prawie do pełnej i zrozumiałej informacji na temat warunków umowy kredytowej. Jednocześnie wskazuje na konieczność proporcjonalności sankcji w zależności od wagi naruszenia i jego skutków dla konsumenta.
—
Jeżeli posiadasz umowę kredytu gotówkowego, możesz przesłać ją do kancelarii w celu wykonania analizy prawnej na adres: kancelaria@gryfpro.pl
+48 91 817 18 88