Do kancelarii często przychodzą kredytobiorcy, których pierwszym pytaniem jest co to są postanowienia niedozwolone. Niektórzy z nich używają określenia abuzywne, prosząc jednocześnie o wyjaśnienie tego pojęcia. Dzisiejszy wpis będzie właśnie o tych klauzulach i ich znaczeniu w umowach kredytowych.
Zapraszam do lektury!
- Jesteś konsumentem.
Jestem konsumentem – ten zwrot można by powtarzać dokładnie z taką samą konsekwencją jak robi to autor popularnego w Polsce filmiku o mentalności zwycięzcy. Jesteś konsumentem w prawie wszystkich aspektach Twojego codziennego życia, w których korzystasz z produktów czy usług przedsiębiorców. Wystarczające jest, że wykonujesz czynności w celach innych niż zarobkowe czy zawodowe. Takim właśnie celem jest między innymi zawarcie umowy kredytu, dzięki któremu ma zostać sfinansowany zakup nieruchomości wykorzystywanej na zaspokojenie swoich potrzeb mieszkalnych. Jeżeli zatem kupiłeś dom czy mieszkanie w tym celu, to w relacjach z bankiem występujesz jako konsument. I to jest pierwszy krok do wyjaśnienia sensu postanowień niedozwolonych. Takie postanowienia występują wyłącznie w umowach pomiędzy przedsiębiorcami a konsumentami.
- Co jeśli zarejestrowałem działalność w domu/mieszkaniu?
Na salach sądowych pełnomocnicy banków bardzo często wykorzystują argument, że kredytobiorca ma zarejestrowaną W danej nieruchomości działalność gospodarczą. Następnie na podstawie jakiego faktu Próbują argumentować, że kredytobiorca nie jest konsumentem, a co za tym idzie brak jest podstaw do badania postanowień umowy pod kątem tak zwanych klauzul abuzywnych. Jest to jednak argument, który można obalić przy odpowiednim wyjaśnieniu sądowi, jak rzeczywiście wprowadzono jest dana działalność. Sam fakt zarejestrowania działalności gospodarczej nie powinien zatem stanowić większego problemu na etapie sporu sądowego.
- Jesteś konsumentem – co dalej?
Skoro już ustaliliśmy, że jesteś konsumentem, to czas wyjaśnić, czym jest sama klauzula abuzywna. Przepisy kodeksu cywilnego wskazują jednoznacznie, że postanowieniem niedozwolonym jest takie, które kształtują Twoje prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając interesy konsumenta.
Polskim sądem sprawia niekiedy problem ustalenie, co oznacza sprzeczność z dobrymi obyczajami czy też rażące naruszenie interesów konsumenta. Na dzień dzisiejszy mogę z całą pewnością powiedzieć, że klauzule przeliczeniowe w umowach kredytowych są sprzeczne z dobrymi obyczajami, jak i rażąco naruszają Twoje interesy. Żadnych wątpliwości nie ma również Sąd Najwyższy, który już w kilku wyrokach jednoznacznie rozstrzygnął tą kwestię.
- Klauzule są niedozwolone – co to oznacza?
Mówiąc najprościej – jeżeli dane postanowienie jest klauzulą niedozwoloną, to takie postanowienie jest usuwane z umowy od samego początku jej trwania, czyli od podpisania. oznacza to również, że bank nie może powoływać się na te postanowienia, jak również nie mogą być one podstawą wzajemnych rozliczeń stron, w tym ustalania wysokości rat kredytowych.
- Co po usunięciu klauzul abuzywnych?
Po usunięciu klauzul niedozwolonych trzeba się zastanowić, w jaki sposób powinna być wykonywana dalej umowa. Trzeba również rozważyć, jak powinna zostać ustalona rata Twojego kredytu. Wyjaśnię to w kolejnych wpisach.
Dziękuję za poświęcony czas.
Sylwester Kasprzewski
Radca prawny
