O wyroku TSUE, którego publikacja zaplanowana jest na dzień 7.12.2023 r. w sprawie mBank S.A., można powiedzieć „wyrok oświadczeniowy”, gdyż rozstrzygnie kwestię oświadczenia konsumenta. Wyrok ten dostarcza odpowiedzi na fundamentalne pytania dotyczące momentu, od którego umowa kredytowa staje się nieważna i czy jest on uzależniony od złożenia przez konsumenta oświadczenia oraz odsetek, które są powiązane z ww. dokumentem.
- Nieważność umowy i oświadczenie konsumenta
Pierwsza pytanie warszawskiego sądu dotyczy momentu, w którym umowa staje się nieważna. TSUE orzeknie, czy umowa kredytowa staje się nieważna dopiero po złożeniu przez konsumenta oficjalnego oświadczenia o nieakceptowaniu nieuczciwych warunków i zrozumieniu konsekwencji nieważności. Odpowiedź na pierwsze z pytań wskaże, czy konsument musi wyraźnie wyrazić swoją wolę, aby umowa została uznana za nieważną.
- Przedawnienie roszczeń bankowych
W kwestii przedawnienia roszczeń bankowych, TSUE ustali, czy bieg przedawnienia roszczeń rozpoczyna się od momentu złożenia przez konsumenta wspomnianego oświadczenia, nawet jeżeli bank wcześniej otrzymał wezwanie do zapłaty.
- Żądanie odsetek przez konsumenta
W odniesieniu do odsetek, TSUE wskaże, czy konsument może żądać zwrotu odsetek od momenty złożenia oświadczenia o świadomości skutków nieważności umowy kredytowej, czy od wcześniejszego wezwania do zapłaty wysłanego do banku.
- Kwota zwrotu, a odsetki kapitałowe
Ostatnia ważna kwestia dotyczy możliwości pomniejszenia kwoty podlegającej zwrotowi na rzecz konsumenta o odsetki kapitałowe, które bank naliczyłby, gdyby umowa była ważna. TSUE wyjaśni, czy takie pomniejszenie jest w ogóle dopuszczalnie i czy banki mogą uwzględnić w zwrotach na rzecz konsumentów taki element wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, jakim są odsetki kapitałowe, obliczane na warunkach, które byłyby stosowane, gdyby umowa była ważna.
Ten wyrok będzie miał bezpośredni wpływ na obecnie stosowane praktyki bankowe. Niewątpliwie będzie on korzystny dla konsumentów, jak wszystkie historyczne orzeczenia Trybunału unijnego i wpłynie na dalszą ochronę praw konsumentów. Dla konsumentów i banków oznaczać on będzie konieczność dostosowania swoich praktyk do nowych wytycznych i zasad postępowania w kontekście umów kredytowych.
—
PYTANIA TSUE PO PRZETŁUMACZENIU:
- Czy umowa staje się nieważna dopiero po złożeniu przez konsumenta oświadczenia, że nie wyraża zgody na obowiązywanie nieuczciwych postanowień, wie jakie są konsekwencje nieważności i zgadza się na takie rozstrzygnięcie?
- Czy przedawnienie roszczeń banku biegnie dopiero od oświadczenia konsumenta, nawet jeżeli wcześniej bank otrzymał wezwanie do zapłaty?
- Czy konsument może żądać odsetek dopiero od momentu złożenia oświadczenia, czy od wezwania do zapłaty wysłanego do banku wcześniej?
- Czy kwota podlegająca zwrotowi na rzecz konsumenta może być pomniejszona o odsetki kapitałowe, które bank naliczyłby, gdyby umowa była ważna (jakaś inna forma wynagrodzenia za korzystanie z kapitału)?
—
Link do pytania prejudycjalnego (oryginalnego tekstu pytań):