Dziś, tj. w dn. 7 grudnia 2023 r., zapadł kolejny istotny wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sygn. akt C-140/22), który będzie miał znaczący wpływ na sprawy sądowe dotyczące konsumentów posiadających umowy kredytowe, zwłaszcza te związane z kredytami hipotecznymi powiązanymi z walutami obcymi (CHF, USD, EUR, JPY, NOK, inne). Wyrok ten dotyczy interpretacji dyrektywy Rady 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich.
Kluczowe Punkty Wyroku:
- Nieuczciwe Warunki w Umowach Kredytowych: Wyrok dotyczył przypadku, w którym umowa kredytu hipotecznego zawierała warunki uznane za nieuczciwe. Trybunał orzekł, że takie warunki nie mogą być wiążące dla konsumenta. Jest to podtrzymanie dotychczasowej linii orzeczniczej TSUE.
- Zasada „Bezskuteczności Zawieszonej” Odrzucona: Sąd polski kierując pytanie do TSUE miał wątpliwości co do zgodności pojęcia „bezskuteczności zawieszonej” z dyrektywą 93/13. Trybunał uznał, że nieuczciwy warunek nie może być traktowany jako zawieszony i pozostawać ważny do czasu wyrażenia zgody przez konsumenta na jego obowiązywanie/nieobowiązywanie. Nieważność umowy istnieje zatem od momentu jej zawarcia, od chwili jej podpisania.
- Brak Obowiązku Składania Sformalizowanego Oświadczenia przez Konsumenta: Trybunał stwierdził, że konsument nie jest zobowiązany do składania przed sądem sformalizowanego oświadczenia o nieakceptowaniu nieuczciwego warunku. Wyrok TSUE całkowicie neguje orzeczenia polskiego Sądu Najwyższego z 2021 r., w których przyjęta została przedziwna koncepcja bezskuteczności zawieszonej umowy.
- Zwrot Świadczeń i Odsetek: W przypadku uznania umowy za nieważną, konsument może domagać się zwrotu świadczeń zapłaconych na podstawie tej umowy, z odsetkami od momentu wezwania do zapłaty doręczonego do banku. Instytucja bankowa nie może żądać od konsumenta rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału i ustawowych odsetek za zwłokę.
Co to Oznacza dla Klientów?
- Ochrona Konsumentów: Wyrok ten wzmacnia ochronę konsumentów przed nieuczciwymi warunkami w umowach kredytowych. TSUE jest w tym bezwzględnie konsekwentny, naznaczając wszelkie przejawy nieuczciwości.
- Prostsza Droga do Kwestionowania Warunków: Klienci nie muszą składać formalnych oświadczeń w sądzie, aby kwestionować nieuczciwe warunki umowy. Koniec z oświadczeniami, koniecznością podpisywania pouczeń wysyłanych przez sądy, straszeniem kredytobiorców konsekwencjami nieważności umowy, które są przecież dla Państwa korzystne (darmowy kredyt).
- Możliwość Zwrotu Nienależnych Świadczeń: W przypadku stwierdzenia nieważności umowy, klienci mogą ubiegać się o zwrot nienależnie zapłaconych kwot, wraz z odsetkami od momentu wezwania banku do zapłaty. Sąd nie może zmienić terminu wymagalności roszczeń kredytobiorcy i zasądzić odsetki od daty późniejszej.
- Brak Dodatkowych Kosztów dla Konsumentów: Banki nie mogą żądać od konsumentów dodatkowych opłat poza zwrotem kapitału i odsetek ustawowych za zwłokę. To już kolejny wyrok, który podkreśla, że banki nie mogą zarabiać na nieuczciwych umowach, zaś nieważność umowy skutkuje tym, że bank nie otrzyma nic więcej ponad wypłacony kapitał z umowy kredytu.
Podsumowanie
Ten wyrok stanowi ważny krok w kierunku wzmocnienia praw konsumentów i zapewnienia większej przejrzystości w umowach kredytowych. Klienci, którzy uważają, że ich umowy kredytowe zawierają nieuczciwe warunki, mogą teraz łatwiej dochodzić swoich praw bez konieczności składania skomplikowanych oświadczeń prawnych.
Prosimy o kontakt z naszą kancelarią, jeśli mają Państwo pytania dotyczące tego wyroku lub potrzebują pomocy w związku z własną umową kredytową.
